Τά ὕστατα ὅρια τοῦ ἀνθρώπου
Ὁ Ἐδουάρδος Τουρνέιζεν (1888-1974), πάστορας τῆς Εὐαγγελικῆς Ἐκκλησίας στὴ γερμανόφωνη Ἑλβετία, μελετᾶ τὰ ἔργα τοῦ Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέβσκι καὶ πιάνει τὸ νόημά του. Ὠθούμενος πὸ τὸν Τουρνέιζεν, ὁ Κὰρλ Μπὰρτ διαβάζει τὸν Ντοστογιέβσκι, ἐνθουσιάζεται καὶ μεταδίδει τὴ σκέψη του στὰ δικά του συγγράμματα. Ἡ συνάντηση ἀμφοτέρων μὲ τὸν Ντοστογιέβσκι τοὺς ὁδήγησε, ἐν ἀγνοίᾳ τους, νὰ ποτιστοῦν μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, ἡ ὁποία εἶναι διάχυτη στὸ ἔργο τοῦ Ντοστογιέβσκι.
«Τὰ ἔργα τοῦ Ντοστογιέβσκι εἶναι ἔμπλεα ἑνὸς μηνύματος, ἔμπλεα ἐνδείξεων γιὰ τὴν ἀπόλυτα τελικὴ μεταστροφὴ πρὸς τὴ μεταμόρφωση τῶν πάντων ἐπὶ τῆς γῆς, πρὸς τὴν ἀνάδυση ὕστατων ἀπαντήσεων, πρὸς μιὰν ὄντως αἰώνια ζωή. Ἐνδείξεις καὶ μήνυμα, τίποτα παραπάνω! Ὁ Ντοστογιέβσκι δὲν εἶναι ρομαντικός. Προκειμένου νὰ ὑπερασπιστεῖ τὴν ἁγνότητα, τὸ νόημα καὶ τὴν ἰσχὺ αὐτῆς τῆς ὕστατης μεταστροφῆς, ἀντιστάθηκε, περισσότερο ἀπὸ ὁτιδήποτε ἄλλο, σὲ κάθε προσπάθεια, ὥστε αὐτὴ ἡ ἀποκλειστικὰ θεία δυνατότητα νὰ ξαναγίνει καὶ ἀνθρώπινη δυνατότητα. Αὐτὴ ἡ προσπάθεια σημαίνει ἐξαπάτηση τοῦ Θεοῦ».
