- Καλοπροαίρετα και συναισθηματικά το παιδί καταθέτει την κίνησή του και το παιχνίδι του στο πλαίσιο που του δίνεται από τον φροντιστή, γονέα, δάσκαλο, υπεύθυνο ενήλικα. Η εφηβεία εισβάλλει στη ζωή του παιδιού δίνοντας τη δυνατότητα αυτή η κίνηση και το παιχνίδι να αμφισβητήσει, αποσταθεροποιήσει, αποδομήσει τα δεδομένα και ασφαλή του πλαισίου όπου μεγαλώνει.
- Η δυνατότητα του ειδικού που ασχολείται με την κατανόηση και αξιοποίηση αυτής της έντονης και τρομακτικής συχνά διεργασίας, για τον ίδιο τον έφηβο και τον ενήλικα, με γοήτευε και φαίνεται ότι στην κλινική μου πράξη και εμπειρία δεν απέφυγα τη συνάντηση μαζί της. Ο κάθε έφηβος έχει τη δική του ιδιαιτερότητα και μοναδικό τρόπο που βιώνει τη διεργασία της εφηβείας.
- Γι’ αυτό και η συνάντηση με διαφορετικούς εφήβους γεννά καινούργιες και μοναδικές εμπειρίες κατανόησης και θεραπευτικής πρότασης. Διαφορετικές ήταν οι προκλήσεις αλλά και οι αποκαλύψεις στη συνεργασία με τους παραβατικούς εφήβους της αγγλικής κοινωνίας, τους εφήβους θρησκευόμενων οικογενειών που επιβραβεύονται για την αναστολή, τους εφήβους-αγριολούλουδα της αντίδρασης και της αμφισβήτησης μιας αναστατωμένης τάξης ενός Λυκείου, τους εφήβους που φαίνεται να γοητεύονται από τη διαστροφικότητα που μπορεί να κρυφτεί στο διαδίκτυο, τους εφήβους που μετράνε την ενηλικίωσή τους απέναντι σε τοίχους και πρόσωπα ιδρυματικών πλαισίων.
Στο βιβλίο, ωστόσο, περιέχεται και η εμπειρία συνάντησης με τους ενήλικες μέσα από τις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις στις σχολικές τάξεις, εκπαιδευτικούς φορείς, τις κοινότητες των ενηλίκων που αναλαμβάνουν άλλοτε με καημό και άλλοτε πιο αδιάφορα να τους διδάξουν και να τους εκθέσουν στον κόσμο των ενηλίκων, καθώς και τους γονείς και μονογονείς με τους οποίους συνεργαζόμαστε θεραπευτικά.
Συχνά οι ενήλικες που σχετιζόμαστε με εφήβους δε συνειδητοποιούμε πως η δυσκολία κατανόησης μπορεί να μην αφορά την ερμηνεία συμπεριφοράς του εφήβου, αλλά την κατανόηση της εφηβείας που οι ίδιοι βιώσαμε. Η δική μας εφηβεία διαμορφώθηκε μέσα από τον τρόπο γονεϊκότητας που λάβαμε και μέσα από τη δική μας επιλογή να αλλάξουμε, να αναβάλουμε ή να «κρυφτούμε» στα χρόνια της δικής μας εφηβείας.
Κι αν δεν μας γνωρίσουμε, πώς θα μας αγαπήσουμε; Κι αν δεν μας αγαπήσουμε, πώς θα μας συγχωρέσουμε;
«Στο αρχιπέλαγος των εμπειριών του, ένας ενήλικας άλλοτε συνειδητά και άλλοτε ασυνείδητα, έχει σηματοδοτήσει ποιες βραχονησίδες και ποια νησάκια πρέπει ή έχει ανάγκη να αποφεύγει ο ίδιος. Πρόκειται για εμπειρίες, βιώματα ή γνώσεις της δικής του παιδικής, εφηβικής και πρώτης ενήλικης ζωής, στη διάρκεια των οποίων πόνεσε, ματαιώθηκε, προδόθηκε ή αηδίασε. Αφού αποφεύγουμε αυτά τα νησάκια-εμπειρίες, δεν τα γνωρίζουμε. Αποφεύγοντάς τα μάλιστα, αρχίζουμε με τα χρόνια να πιστεύουμε πολλές φορές ότι δεν υπάρχουν κιόλας. Αλλά αν δεν τα γνωρίσουμε, πώς θα μας γνωρίσουμε; Κι αν δεν μας γνωρίσουμε, πώς θα μας αγαπήσουμε; Κι αν δεν μας αγαπήσουμε, πώς θα μας συγχωρέσουμε; Κι αν δεν μας συγχωρέσουμε, πώς θα συγχωρέσουμε όσους μας πόνεσαν, ματαίωσαν, πρόδωσαν, αηδίασαν; Διότι συνήθως, αυτοί που μπόρεσαν να μας πονέσουν και να μας προδώσουν είναι εκείνοι οι άνθρωποι που συνάμα μπόρεσαν να μας αγαπήσουν, να μας εμπνεύσουν, να μας γεννήσουν, να μας συνδημιουργήσουν και να μας υποστηρίξουν. Και το δώρο της ζωής στον άνθρωπο είναι ο άλλος, ο τρίτος, ο ξένος ή ο εχθρός, που μας ξεβολεύει από τη ρουτίνα αποφυγής όλων αυτών των εμπειριών και μας υποχρεώνει να τα συναντήσουμε».
Το δώρο της εφηβείας είναι μία πρώτη τέτοια καταγραφή της εμπειρίας μου. Μια υπαρξιακή προσέγγιση στην παράδοξη διαπίστωση πως η δυσκολία που περιέχεται στη σχέση με έναν έφηβο ή και στη σχέση ενός εφήβου με τον εαυτό του, μπορεί να γίνεται αφορμή επανεκκίνησης και ομορφιάς στις σχέσεις εφήβων και ενηλίκων. Το βιβλίο προέκυψε μέσα από τη συνάντηση με τους φίλους-συνεργάτες των εκδόσεων Εν Πλω και ο τρόπος γραφής του έχει την αυθεντικότητα της επικοινωνίας που απαιτεί η επικοινωνία με τον ίδιο τον έφηβο.
Πηγή: diastixo.gr
Το δώρο της εφηβείας
Αλέξης Λάππας