Η Φλώρα Βγόντζα και η Ελένη-Φιλοθέη Καλαθά είναι εκπαιδευτικοί, φιλόλογοι και οι δύο με αγάπη για την ελληνική Ιστορία και την ελληνική παιδεία. Έργο μιας συνεργασίας είναι και το βιβλίο τους αυτό, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Εν πλω, με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Τίτλος του βιβλίου: Χαίρε, ω χαίρε Ελευθεριά! Το 1821 με μια ματιά!

Οι απαρχές, τα βασικά γεγονότα και οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης του 1821 παρουσιάζονται σε ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίο για παιδιά και εφήβους, ιδανικό και ως παράλληλο βιβλίο Ιστορίας για το σχολείο και στην Πρωτοβάθμια και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Το επιχειρούν οι συγγραφείς διευκολύνοντας μαθητές και εκπαιδευτικούς χωρίς όμως να αποκλείουν και τους ενήλικους αναγνώστες, που έχουν να μάθουν πολλά μέσα από το βιβλίο τους.

Οι συγγραφείς νιώθουν την Ιστορία και την παρουσιάζουν με εικόνες σαν να μας περπατούν σε μία πινακοθήκη έργων τέχνης. Μας ταξιδεύουν λοιπόν μέσα από ένα οδοιπορικό από την έναρξη της Επανάστασης το 1821 έως την ίδρυση του πρώτου ελληνικού κράτους το 1830, με αναφορές στα σημαντικότερα γεγονότα και πρόσωπα, επιχειρώντας να διαχειριστούν τα θέματα της Επανάστασης ανάλογα με την ηλικία των αναγνωστών. Σημειώνω τους σκοπέλους που έπρεπε να ξεπεράσουν και το κατάφεραν με επιτυχία: το ζήτημα του ιστορικού χρόνου, την απλοποίηση, την πληρότητα σε ιστορικές πληροφορίες και την ακρίβεια.

Εντυπωσιακό στην αρχή του βιβλίου είναι το Χρονολόγιο της δεκαετίας 1821-1831. Στη συνέχεια, η δομή είναι πολύ σημαντική για την ιστορική γνώση. Με λίγα λόγια και ουσιαστικά, αναφέρονται τα βασικά: Γιατί; Ποιοι; Πού; Πότε; Τι; Αποτέλεσμα; Με ευρηματικό τρόπο παρακινούν τους μαθητές, μικρότερους αλλά και εφήβους, να γνωρίσουν τη Φιλική Εταιρεία που έχει «Ένα μυστικό», παρουσιάζουν το κρυπτογραφικό αλφάβητο της Φιλικής Εταιρείας αλλά και τις συνθηματικές λέξεις των Φιλικών. Κατόπιν, ταξιδεύουμε και γνωρίζουμε ανά έτος μια ολόκληρη σημαντική δεκαετία 1821-1831: Το ξεκίνημα – 1821, Νίκες και ήττες – 1822, Ο αγώνας συνεχίζεται. Μια μαύρη σελίδα ξεκινάει – 1823, Φιλέλληνες – 1824, Μπροστά στον κίνδυνο οι Έλληνες αφυπνίζονται και ενώνονται – 1825, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι – 1826, Η ναυμαχία που άλλαξε τα δεδομένα – 1827, Ο ερχομός του πρώτου Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια – 1828, Προσπάθειες για Οργάνωση και Διοίκηση – 1829, Ελλάς, ένα νέο ανεξάρτητο κράτος γεννιέται – 1830, Ο κυβερνήτης δολοφονείται – 1831.

Όπως γράφουν οι συγγραφείς: «Τα ιστορικά γεγονότα δεν αποκωδικοποιούνται εύκολα, ποτέ άλλωστε δεν είμαστε σίγουροι για το τι ακριβώς έγινε, ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές, η αλήθεια περιπλέκεται με τον μύθο». Προχωρούν πέρα από τα ιστορικά γεγονότα και σχεδιάζουν ένα δυνατό σενάριο με «Μια δυνατή έκρηξη»! Κι έτσι προσελκύουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Κάθε δυναμικό στοιχείο «ξυπνάει» τη σκέψη και τη φαντασία – πέρα από την ιστορική γνώση. Η Επανάσταση των Ελλήνων χαρακτηρίζεται λοιπόν ως Μια Δυνατή Έκρηξη με εύφλεκτα υλικά: 

προσάναμμα: η δυσμενής οικονομική θέση,
φιτίλι: η Φιλική Εταιρεία,
σπινθήρας που άναψε τη φωτιά: το πάθος για την ανεξαρτησία με την πίστη για τη Λευτεριά,
φωτιά: οι Έλληνες αγωνιστές,
άνεμος: οι Φιλέλληνες!

Αποσπάσματα από ποιήματα, δημοτικά τραγούδια, αποφθέγματα διανθίζουν το βιβλίο, το οποίο συμπληρώνουν δύο ξεχωριστά έργα: 1) Ο «Ύμνος Εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού και 2) ο «Θούριος», το ποιητικό έπος του Ρήγα Βελεστινλή-Φεραίου, του Σπορέα της Ελευθερίας. Εδώ ξεχωρίσαμε τη φράση: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά», που ενέπνευσε τους αγωνιστές του 1821, αποτελώντας τον παιάνα για την Ελευθερία των Ελλήνων, και αφύπνισε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η έκρηξη που έγινε το 1821, αναφέρουν οι Φλώρα Βγόντζα και Ελένη-Φιλοθέη Καλαθά, έχει πολλές ψηφίδες, τη μια δίπλα στην άλλη, είναι ένα μεγάλο γεγονός της παγκόσμιας Ιστορίας, άθλος και θρύλος που ανεβάζει δίκαια τους άξιους πρωτεργάτες της στη σφαίρα των ηρώων. Και ήρωας «είναι αυτός που Κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο! τραβάει εμπρός, εκεί που οι πολλοί θα σταματούσαν κι ενώ φοβάται, υψώνεται πάνω απ’ το θάνατο».

Το βιβλίο Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά! Το 1821 με μια ματιά! είναι μια παρακαταθήκη από τις δύο εξαίρετες συγγραφείς, φέτος στα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, για όλους εμάς, εκπαιδευτικούς και μαθητές, που ζούμε στην ελεύθερη Ελλάδα, την «απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά».

Πηγή: diastixo.gr

Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!
Το 1821 με μια ματιά!
Φλώρα Βγόντζα – Ελένη-Φιλοθέη Καλαθά