Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Μουσείο Μπενάκη Αθήνα, περ.1565-1575
Στον 19ο αιώνα ήταν διάσημος και γνωστός ένας Γάλλος ακροβάτης, ο Charles Blondin (1824-1897), που δραστηριοποιούνταν στην Αμερική. Το όνομά του ήταν από κάποια στιγμή και μετά... επιθετικός προσδιορισμός της ικανότητας και των δυνατοτήτων. Ακόμα και τον Αβραάμ Λίνκολν τον παρονόμαζαν Blondin λόγω της δυνατότητάς του να διαπερνά θανατηφόρα εμπόδια και δυσκολίες.
Αυτός λοιπόν, κάποια στιγμή, τόλμησε να διασχίσει τους καταρράκτες του Νιαγάρα περπατώντας πάνω σε ένα σχοινί! Τα κατάφερε άψογα. Κάτω από τα πόδια του το φονικό νερό της ταραχής των καταρρακτών και η μορφολογία του εδάφους απειλούσαν να τον εξαφανίσουν, αν αποτύγχανε να διαβεί και να περάσει και έπεφτε μέσα σ ̓ εκείνον τον χαλασμό.
Φυσικά οι άνθρωποι τον επευφήμησαν, τον θαύμασαν, και τον ρώτησαν πώς τα κατάφερε! Τότε εκείνος τους αποκάλυψε το μυστικό:
«Είχα καρφώσει το βλέμμα μου σ’ ένα φωτεινό αστέρι», τους είπε, «που είχα κρεμάσει στην αντίπερα όχθη! Σ’ όλη την διαδρομή καθόλου δεν το άφησα από τα μάτια μου και έτσι δεν μπόρεσε να με επηρεάσει η θέα του μεγάλου καταρράκτη και η ζάλη που προκαλούσε ο θόρυβος».
Η ανθρώπινη ζωή πολλές φορές μετατρέπεται και είναι ένας ορμητικός Νιαγάρας, που με τις κατεβασιές και τους καταρράκτες της απειλεί να παρασύρει και να συντρίψει καθετί που θα βρεθεί μέσα στα ορμητικά νερά της. Ο επίγειος βίος μας είναι μία πολυτάραχη συνθήκη με θέλγητρα, παγίδες, πειρασμούς, διωγμούς, ψέματα – «τα πιο μεγάλα ψέματα, στα πιο αθώα βλέμματα» – που έλκουν, συλλαμβάνουν, προτείνουν, διώκουν, παραπληροφορούν τον καθένα μας.
Κι εμάς, εννοείται, τους χριστιανούς. Μόνος του κανείς δεν μπορεί να τα διαβεί επιτυχώς.
Η ανθρώπινη ζωή είναι αλυσίδα, της οποίας κάθε κρίκος έχει προϋπόθεση της ύπαρξής του τον προηγούμενο και είναι η αιτία της ύπαρξης του επόμενου κρίκου.
Στο Ευαγγέλιο που διαβάσαμε σήμερα ακούσαμε μία τέτοια ανθρώπινη αλυσίδα. Το μεγαλειώδες και παρηγορητικό είναι ότι ο Χριστός ήρθε και μπήκε κρίκος μέσα στην ανθρώπινη αλυσίδα. Αυτή Του η έλευση και ενσάρκωση και συνανάμειξη με τους ανθρώπους προαναγγέλθηκε από τον προφήτη Ησαΐα με τον προσδιορισμό για τον ερχόμενο, ότι είναι ο Εμμανουήλ! Δηλαδή: ο Θεός είναι μαζί μας!
Η μοναξιά και πολύ περισσότερο η ερημιά γεννούν ανασφάλεια και φόβους.
Όταν είμαι μόνος στην οποιαδήποτε προσπάθεια και κόπο, βιώνω την αγωνία της αδυναμίας! Την αίσθηση της ανεπάρκειας. Τον φόβο της αποτυχίας. Ο Χριστός, αφού ήρθε μαζί μας γενόμενος άνθρωπος, υπομνημάτισε τον λόγο του προφήτη Ησαΐα, ότι αυτός είναι Εμμανουήλ, με την επισήμανση: «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Χωρίς εμένα δεν θα μπορέσετε να κάνετε τίποτα. Τι εννοείς, Χριστέ μου; Κάμποσοι άθεοι κάνουν ένα σωρό πράγματα. Η εξειδίκευση επιτηδειότητας σε κάτι –που ακόμη και τα ζώα διαθέτουν– δεν είναι αυτό για το οποίο μιλάει ο Χριστός, όσον αφορά εμάς τους ανθρώπους!
Χωρίς τον Χριστό μπορούμε να καταφέρουμε πολλά, αλλά δεν θα καταφέρουμε να αγαπήσουμε, να λευτερωθούμε από τη ζήλια και τον φθόνο, να γεμίσουμε ειρήνη, να στήσουμε σχέσεις ευτυχίας και χαράς, να αισθανθούμε πληρότητα. Και αυτά αποκτιούνται όχι με μία τυπική σχέση αλλά με μία σχέση-αυτοπαράδοση και στα δύσκολα και στα εύκολα! Όχι μόνο στους περιπάτους στη λίμνη Γεννησαρέτ αλλά και στη δυσκολία του στάβλου και της φάτνης και στην προθανάτια αγωνία του Σταυρού. Η Ανάσταση έρχεται στο τέλος της διαδρομής. Τον Χριστό τον γνωρίζουμε στις συνθήκες της καθημερινότητας μας, όταν θα έχουμε περπατήσει μαζί Του επί μακρόν!
«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός», αλλά όχι όπως το αλεξίπτωτο του αεροπόρου, που ξέρει ότι το έχει μαζί του, ελπίζοντας να μην το χρειαστεί! (C.S. Lewis).
«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως φως στον δρόμο και τον τρόπο της ζωής μας.
«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως κριτήριο επιλογών στα διλήμματα, ως ζυγαριά της αξίας των ζητημάτων της ζωής.
«Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός» ως παρακλητική προσευχή μας.
Ο προφήτης Ησαΐας προφήτευσε τον Εμμανουήλ ως συνθήκη ύπαρξης και παρουσίας για μας. Η Μαρία με τον Ιωσήφ, Αυτόν που ήρθε ανάμεσά μας και ενσαρκώθηκε και μπήκε στην αλυσίδα του ανθρώπινου γονιδιώματος, τον ονόμασαν Γιοσουά-Ιησούν, δηλαδή «ο Θεός είναι σωτηρία». Είναι αυτό που κατόπιν ο Απόστολος Παύλος θα πει στους Εβραίους και σε όλους εμάς: «Αποβλέποντας στον Ιησού, τον αρχηγό και τελειωτή της πίστεως» (Εβρ. 12, 21).
Αποβλέπω σημαίνει κοιτάζω με θαυμασμό, έχω σε υπόληψη, θαυμάζω. Αυτήν την τοποθέτηση και στάση μάς προτείνει ο Απόστολος Παύλος γι’ Αυτόν που είναι αρχηγός των πιστευόντων και τελείωση-σωτηρία τους! Μας λέει δηλαδή να κάνουμε τη διαδρομή της ζωής μας όπως ο Blondin στον Νιαγάρα και πριν από Αυτόν οι μάγοι της Ανατολής! Να έχουμε ένα Αστέρι «οδηγό των βημάτων» μας, για να διαπεράσουμε τις δυσκολίες χωρίς να... πνιγούμε! Να κρατάμε το βλέμμα της ύπαρξής μας προσηλωμένο σ’ αυτό το Αστέρι που σώζει, που διαφυλάσσει και αρτιώνει όσους το αποδέχονται και το κάνουν στοχοθέσιο της πορείας της ζωής τους.
Στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, στην Αποκάλυψη του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, ο Χριστός είναι «ὁ ἀστήρ ὁ λαμπρός καί πρωϊνός». Συγχρόνως είναι και ο αποσπερίτης. Η ανθρώπινη ζωή αρχίζει με το φως του λαμπρού ορθρινού αστέρα και καταλήγει με τη γαλήνια ομορφιά του εσπερινού φωτός του Αποσπερίτη Χριστού. Ο ορθρινός Αστέρας φωτίζει, ωριμάζει, σώζει. Και ο Εσπερινός υποδέχεται στη χαρά του Κυρίου μας. Ο Εμμανουήλ και Γιοσουά είναι η ελπίδα μας.
Ας είναι μαζί μας ο Θεός και ας αρτιωθούμε με τη σωτηρία που μας προσφέρει ο Χριστός.
