-
Πάντα υπήρχε μέσα μας η επιθυμία να γράψουμε ένα βιβλίο που να αναδεικνύει τους ήρωες του ’21. Είμαστε εκπαιδευτικοί και οι δυο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έχουμε συνεργαστεί με επιτυχία στη συγγραφή και άλλων βιβλίων που απευθύνονται σ’ αυτό το αναγνωστικό κοινό.
- Έπειτα από συζητήσεις με τις Εκδόσεις «Εν πλω» συμφωνήσαμε να ξεκινήσουμε τη συγγραφή του βιβλίου μας Δυο φορές το ’21, τίτλος που προέκυψε από την ιδέα μας να συμπεριλάβουμε ισότιμα στα περιεχόμενά του 21 άντρες ήρωες και 21 γυναίκες ηρωίδες που συνέβαλαν με τον τρόπο τους στον αγώνα για την ελευθερία και ανεξαρτησία της πατρίδας μας. Θεωρούμε πως η ανάδειξη των γυναικών και η συμμετοχή τους στην Ελληνική Επανάσταση ήταν κάτι που έλειπε από τη βιβλιογραφία που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους. Οι περισσότεροι γνωρίζαμε μερικά μόνο ονόματα γυναικών που συμμετείχαν ενεργά στον Αγώνα ενώ σε όλη την Ελλάδα αντιστάθηκαν στον τουρκικό ζυγό, με τον τρόπο τους η καθεμιά, πολλές γυναίκες που είχαν μείνει ιστορικά αφανείς.
Ως εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε την έλλειψη καλής γνώσης της ιστορίας μας από τα παιδιά, ιδιαίτερα για την περίοδο αυτή της Ελληνικής Επανάστασης. Ένα όσο το δυνατό πιο συμπαγές, ελκυστικό και γλωσσικά προσιτό βιβλίο θα βοηθούσε πολύ σε μια συνάντηση των αναγνωστών με την ιστορία μας και τα ιδανικά και τις αξίες των ανθρώπων, που έδωσαν τα πάντα για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι.
Έπειτα από πολύμηνη μελέτη των πηγών και ιστορικών βιβλίων καταλήξαμε στην επιλογή των προσώπων που θα παρουσιάζαμε, καθώς και στη δομή του έργου μας. Στην αρχή του βιβλίου μας επιχειρούμε μια σύνδεση με το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το «Τέλος μια εποχής», όπως το ονομάζουμε, αναδεικνύοντας δυο σημαντικά πρόσωπα, έναν άντρα και μια γυναίκα, τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τη μητέρα του, Ελένη Δραγάση – Παλαιολογίνα (αγία Υπομονή). Τα δυο αυτά πρόσωπα λειτουργούν ως στοιχεία ενότητας με τους ήρωες και τις ηρωίδες που παρουσιάζονται στη συνέχεια. Ανάμεσά τους επιπλέον η Φιλική Εταιρεία, ως μυστική οργάνωση που κατεύθυνε και στήριξε την Ελληνική Επανάσταση, καθώς και οι «Γελεκτσήδες», που εκπροσωπούν τη συμμετοχή των παιδιών και των εφήβων στον αγώνα για την Ελευθερία της Ελλάδας.
Θεωρούμε πως η ανάδειξη των γυναικών και η συμμετοχή τους στην Ελληνική Επανάσταση ήταν κάτι που έλειπε από τη βιβλιογραφία που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους.
Ένα ακόμη στοιχείο που προσέξαμε ιδιαίτερα είναι η παιδαγωγική προσέγγιση των κειμένων μας, ώστε να είναι ελκυστικά για παιδιά και εφήβους και όχι μακροσκελή. Καταλήξαμε λοιπόν στη μονοσέλιδη παρουσίαση του κάθε ήρωα και κάθε ηρωίδας συμπληρωμένη στην αντικριστή σελίδα με το αντίστοιχο πορτρέτο. Ο Σπύρος Ζαχαρόπουλος, που ανέλαβε την εικονογράφηση, ενθουσιάστηκε με τα κείμενα και φιλοτέχνησε τις καλύτερες εικόνες που θα μπορούσαμε να έχουμε. Κρατώντας στοιχεία από την παράδοση και από τα ήδη υπάρχοντα πορτρέτα και προτομές προχώρησε στη δημιουργική ανασύνθεση νέων εικόνων, που ταξιδεύουν τους αναγνώστες στην εποχή και τη ζωή των ηρώων.
Μέσα από τα πρόσωπα αυτά που παρουσιάζουμε επιθυμούμε να ξεχωρίσουν τα παιδιά τις έννοιες του ήρωα και του αυθεντικού προτύπου από τα κατασκευασμένα πρότυπα της εποχής μας και τους υπερήρωες των περιοδικών και των ταινιών. Ζούμε στην εποχή της εικόνας και των γρήγορων αλλαγών, στην ψηφιακή εποχή που με το πάτημα ενός κουμπιού ο καθένας μπορεί να έχει ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα παιδιά γεννιούνται και μεγαλώνουν σε μια τέτοια εποχή. Χρειάζεται λοιπόν να τους δώσουμε την ευκαιρία να γνωρίσουν με ψυχαγωγικό τρόπο, όπως είναι η φιλαναγνωσία, τουλάχιστον κάποια βασικά στοιχεία που λειτουργούν ενωτικά με την πολιτισμική μας ταυτότητα και την ιστορική μας πορεία. Το βιβλίο μας ευχόμαστε πραγματικά να λειτουργήσει με αυτό τον τρόπο στις ψυχές των αναγνωστών μας. Στην τελευταία παράγραφο της εισαγωγής μας, με τον τίτλο «Ήρωας δεν γεννιέσαι, γίνεσαι», εξηγούμε σχετικά με το βιβλίο μας πως «κυρίως είναι ένα βιβλίο πίστης, ελπίδας και αγάπης. Πίστης στον Θεό που στάθηκε δίπλα στον αγώνα των Ελλήνων, Ελπίδας για την ανάδειξη σύγχρονων ηρώων και προσωπικοτήτων και Αγάπης για την Ελευθερία που αποτελεί την ουσία του να ζεις και να λέγεσαι άνθρωπος». Μακάρι λοιπόν να μπορέσει να εμπνεύσει και να γαλουχήσει ανθρώπους σκεπτόμενους, με όραμα, αξίες, ιδανικά και ανιδιοτελή αγάπη για την πατρίδα μας, όπως εκείνη των αγωνιστών του 1821 κι ακόμη μεγαλύτερη!
Πηγή: diastixo.gr
Δυο φορές το ’21
21 ήρωες και 21 ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Αγγελική Μαστρομιχαλάκη – Παντελής Ζούρας
Εικονογράφηση: Σπύρος Ζαχαρόπουλος
